Orteza AFO-ADM (ang. Abduction Dorsiflexion Mechanism) znana między rodzicami i nielicznymi lekarzami jako "but ADM" to nowoczesna dynamiczna orteza goleniowo-stopowa, utrzymująca stopę w pozycji odwiedzenia oraz zgięcia grzbietowego w chwili, gdy stopa jest w spoczynku (np. w czasie snu dziecka). Kiedy dziecko jest aktywne, dynamiczny mechanizm ADM oparty na dwóch niezależnie pracujących sprężynach obrotowych pozwala stopie na ruch w każdym kierunku i na jej mobilizację w stawie skokowo-piętowym oraz piszczelowo-skokowym.

Zaprojektowana oraz produkowana przez angielską firmę C-Pro Direct orteza AFO-ADM jest stosowana w celu utrzymania poprawnej korekcji stopy końsko-szpotawej po leczeniu metodą Ponsetiego, ale także dobrze sprawdza się po wielu operacjach stopy końsko-szpotawej (np. po transferze ścięgna mięśnia piszczelowego przedniego). Dynamiczna orteza AFO-ADM przeznaczona jest także dla dzieci, u których wymagane jest utrzymywanie stopy w odwiedzeniu i zgięciu grzbietowym ze względu na inne schorzenia, najczęściej neurologiczne (np. rozszczep kręgosłupa) czy porażenia (np. przy opadającej stopie).

Orteza AFO-ADM jest jednostronna, co oznacza, że zakłada się ją tylko po stronie stopy z wadą. Jeśli wada stóp jest obustronna, wymaga zastosowania dwóch ortez niezależnie. To jest zaletą ortaz AFO-ADM, ponieważ nogi pozostają swobodne, a buty nie są połączone szyną tak, jak w przypadku szyny derotacyjnej stosowanej u dzieci z wrodzoną stopą końsko-szpotawą w przebiegu leczenia metodą Ponsetiego.

INFO
Dynamiczna orteza AFO-ADM nie wymaga żadnej regulacji!

Szyna derotacyjna - budowa

Najprościej pisząc, szyna derotacyjna składa się z dwóch ortez (sandałów) AFO oraz poprzeczki je łączącej. 

Oczywiście jej budowa musi spełniać jeszcze dwa inne warunki: możliwość ustawienia rotacji zewnętrznej stopy w ortezie (sandale) AFO oraz konieczność biernego utrzymywania zgięcia grzbietowego. Osiągane jest to na różne sposoby w zależności od typu szyny derotacyjnej, o której poczytasz w artykule o budowie szyny derotacyjnej napisanym przez Fundację im. Ignacego Ponsetiego.
W przypadku szyny ADM Modular Brace (który to system jest kompatybilny do ortez (sandałów) AFO firmy C-Pro Direct) do końców poprzeczki wpina się gotowe końcówki, które ustawiają stopę w rotacji zewnętrznej na 60°, 45° lub 30° i jednocześnie są one wygięte do góry, by utrzymać pasywne zgięcie grzbietowe. Dodatkowym atutem poprzeczki szyny jest możliwość ustawienia jej szerokości.

Stosując sznyę derotacyjną nie ma znaczenia czy wada jest jednostronna czy obustronna – nogi są ze sobą połączone. Oczywiście po stronie stopy zdrowej rotacja ortezy AFO ustawione jest inaczej, aniżeli tam, gdzie stopa ma wadę. Orteza AFO-ADM jest jednostronna, co oznacza, że zakłada się ją tylko po stronie stopy z wadą. Jeśli wada stóp jest obustronna, wymaga zastosowania dwóch ortez niezależnie. Również orteza AFO-ADM umożliwia dziecku ruch stopą w wielu kierunkach (dzięki zastosowaniu dynamicznego mechanizmu z przegubami), co nie jest możliwe w szynie derotacyjnej, ponieważ w sprzęcie tym stopy są statyczne - bez możliwości ruchu w każdym kierunku. 

Różnice pomiędzy ADM a szyną zostały zebrane w poniższej tabeli:

Szyna derotacyjna Orteza AFO-ADM
Konieczność użycia sprzętu na stopę bez wady TAK NIE
Regulacja sprzętu rotacja zewnętrzna stóp, szerokość nie wymaga regulacji
Minimalna długość stopy 6 cm 8,1 cm
Maksymalna długość stopy 20,2 cm 20,2 cm
Zapas miejsca w ortezie (sandale) AFO Nie należy dodawać zapasu w ortezie (sandale) AFO, gdyż za duża orteza nie utrzymuje stopy w poprawnym położeniu. Zapas miejsca na wzrost stopy wliczony jest w rozmiar buta. Nie należy zwiększać zapasu, gdyż każdemu rozmiarowi AFO odpowiadają konkretne moce sprężyn mechanizmu ADM, które mogą być za silne. Zapas miejsca na wzrost stopy wliczony jest w rozmiar ortezy (sandała) AFO.
Zmiana rozmiaru na kolejny Gdy najdłuższy palec sięga końca ortezy (sandała) AFO. Gdy palce sięgają brzegu ortezy (sandała) AFObuta LUB gdy mechanizm ADM nie zapewnia odpowiedniego odwiedzenia i/lub zgięcia grzbietowego stopy.
Konieczność użycia skarpet tak tak

WAŻNE!
Orteza AFO-ADM nie jest zazwyczaj stosowana jako pierwsza opcja zaopatrzenia ortopedycznego u pacjentów ze stopą końsko-szpotawą. Jest nią mimo wszystko szyna derotacyjna.

Błędnym jest także przekonanie, że orteza AFO-ADM jest dla dziecka wygodniejsze, lepiej tolerowana niż szyna derotacyjna. Bardzo często orteza AFO-ADM „ciągnie” (odwodzi i zgina stopę grzbietowo) stopę bardzo, co dziecko odczuwa jako ból, pieczenie, rwanie.
Odpowiedni dobór ortez (sandałów) AFO nie jest także oczywisty, a także dobrór dynamicznych mechanizmów ADM (kombinacje sprężyn) wymaga doświadczonego lekarza, który przede wszystkim zna ten sprzęt.
Nieumiejętnie dobrana orteza AFO-ADM może pogorszyć stan stopy dziecka.